کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و شروط کلی وارد بر آن ۱

دکتر مصطفی فضائلی*

چکیده
چندی است که مسئله الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون رفع همه اشکال تبعیض علیه زنان در معرض آرا و نظرات موافق و مخالف قرار گرفته است. آنچه سبب طرح این بحث گردیده، ناسازگاری برخی مقررات ماهوی کنوانسیون با موازین شرع مقدس اسلام است.

برای حل این مشکل در ماده واحده الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون، که اکنون به واسطه اختلاف بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شده است، شرط کلی « عدم مغایرت با شرع مقدس اسلام» درج گردیده است.

در این مقاله به بررسی این مسئله پرداخته شده است که از نگاه حقوق بین‌الملل حکم تصویب یا الحاق به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان با شروط کلی چیست و چه آثار حقوقی دارد. مقاله حاضر ضمن اثبات عدم وجاهت شروط کلی، این نظریه را تقویت می‌کند که اگر چنین شرطی مبنای رضایت دولت باشد، نمی‌توان دولت را به کل معاهده ملزم دانست.

کلید واژه‌ها: کنوانسیون، الحاق، شرط کلی، ارگانهای ناظر، معاهدات حقوق بشری.

 

مسئولیت بین‌المللی نقض حقوق اسیران جنگی ایرانی در عراق

 علی داعی


در طول هشت سال دفاع مقدس حدود ۰۰۰/۴۰ ایرانی به اسارت نظامیان عراقی درآمدند. علی‌رغم اینکه دولت عراق طرف کنوانسیون‌های ۱۹۴۹ ژنو و ملزم به قواعد عرفی حمایت از اسیران جنگی بود، ابتدایی‌ترین حقوق اسیران جنگی ایرانی رعایت نمی‌شد. تا حدی که می‌توان گفت عملکرد عراقی‌ها در این زمینه کلکسیونی از موارد نقض عمده حقوق بین‌الملل بشردوستانه بود. با توجه به اینکه این اقدامات جنایت جنگی محسوب و موجب مسئولیت کیفری فردی و مسئولیت بین‌المللی دولت براساس حقوق بین‌الملل می‌شوند، در این جستار ضمن بررسی اصول و قواعد مربوط به حمایت از اسیران جنگی در حقوق بین‌الملل بشردوستانه، با استناد به دو گزارش هیات‌های تحقیق دبیرکل سازمان ملل در سالهای ۱۹۸۵ و ۱۹۸۸، گزارش‌های بازدید نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب سرخ از بازداشتگاههای اسیران ایرانی در عراق، مصاحبه با تعدادی از اسیران آزاد شده ایرانی و کتب خاطرات آنان، موارد نقض حقوق اسیران جنگی ایرانی در عراق مستند خواهد شد. به‌دنبال آن مسئولیت کیفری جنایتکاران جنگی عراقی و مسئولیت بین‌المللی دولت عراق مطرح و شیوه‌های جبران خسارت اسیران جنگی ایرانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

نیروهای مسلح عراق در ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ شمسی با تهاجمی غافلگیرانه و تمام عیار از مرزهای ایران اسلامی گذشته و مسافتی به طول ۱۵۰۰ کیلومتر از نوار مرزی کشورمان را به اشغال خود درآوردند. این‌گونه بود که جنگی هشت ساله بر ملت ایران تحمیل شد؛ جنگی که تلفات و قربانیان فراوانی به‌دنبال داشت. یک‌دسته از قربانیان این جنگ نابرابر، اسیران جنگی ایرانی بودند که در بازداشتگاههای اعلام شده، مخفی یا زندان‌های مخوف عراق، هدف انواع رفتار غیرانسانی و انتقام‌جویی رژیم حاکم در عراق قرار داشتند و علی‌رغم اینکه ایران و عراق طرفهای کنوانسیون سوم ۱۹۴۹ ژنو بودند،[۱] ابتدایی‌ترین حقوق اسیران جنگی ایرانی رعایت نمی‌شد. تا حدی که می‌توان گفت عملکرد عراقی‌ها در این زمینه کلکسیونی از موارد نقض عمده کنوانسیون سوم ژنو بود.

مبارزه علیه سوء استفاده جنسی از کودکان در اینترنت

                          

یک سوم کودکان و نوجوانانی که در طول هفته در انگلیس از اینترنت استفاده می‌کنند گزارش کرده‌اند که پیام‌های سکسی دریافت می‌کنند.
به گزارش پایگاه اینترنتی "بی بی‌سی" این امر سبب حساسیت والدین و نهادهای مسوول در زمینه کنترل اینترنت و جلوگیری از سوء استفاده از کودکان شده است.
بسیاری از کودکان و نوجوانان در کشورهای مختلف جهان ساعات بسیاری را به استفاده از اینترنت و حضور در "چت روم ها" اختصاص می‌دهند.

بنابر آماری که به تازگی در بریتانیا منتشر شده است، یک نفر از هر دوازده نوجوانی که در این کشور به اینترنت دسترسی دارند با فردی که در اینترنت با او چت می‌کرده‌اند قرار ملاقات گذاشته‌اند.
اخیرا یک سازمان جدید از مجموع نهادهای مختلفی که در زمینه پیش‌گیری از سوء استفاده جنسی از کودکان در اینترنت فعالیت می‌کنند، در بریتانیا تشکیل شده است.
دوشنبه گذشته جیم گامبل، مدیر این سازمان که حمایت از کودکان در اینترنت (‪ (CEOP‬نامیده می‌شود و با پلیس بین‌الملل در این زمینه همکاری دارد، گفت همکاری خوبی با پلیس برای به دام انداختن افرادی که از کودکان سوء استفاده جنسی می‌کنند، و از اینترنت برای هدف خود استفاده می‌کنند آغاز شده است.
کارشناسان امنیتی حتی با حضور در چت روم‌ها و جا زدن خود به عنوان کودک سعی در شکار افرادی که از این چت روم‌ها برای اغوای کودکان بهره می‌گیرند،دارند.
کاربران اینترنت و کودکان می‌توانند به صورت بیست و چهارساعته با مرکز حمایت از کودکان در اینترنت تماس بگیرند و مظنونان احتمالی به سوء استفاده از کودکان در اینترنت از جمله سایت‌های پورنوگرافی کودکان را گزارش بدهند، مسئولان امنیتی با ردیابی این مظنونان تعقیب قانونی آن‌ها را آغاز می‌کنند.
متخصصان علوم رفتاری با برخوردن به نمونه‌های فراوانی از اغوای جنسی کودکان و عواقب ناخوشایند بعدی آن در زندگی واقعی آن‌ها خواستار نظارت و کنترل بیشتری در این زمینه و همچنین آگاه‌سازی والدین و به ویژه ارائه هشدارهای سودمند به کودکان و نوجوانان شده اند.
این متخصصان به ویژه نگران سو استفاده افراد مبتلا به بیماری روانی سوء استفاده جنسی از کودکان موسوم به "پیدوفایل" (‪ (Paedophilia‬از این چت روم‌ها و جوامع مجازی هستند.
در ماه‌های گذشته بحث بر سر اجرای یک آئین نامه جدید در اینترنت که وب سایت‌های عرضه‌کننده جوامع مجازی نظیر ‪ My space‬و ‪ Bebo‬را ملزم به جدا کردن فضای مربوط به کودکان از بزرگسالان کند، ادامه داشته است.
قرار است در چت روم ها، امکانی برای گزارش سریع سوء استفاده در نظر گرفته شود.
با این همه این مسوولان می‌گویند، کنترل اینترنت با وجود تمایل شدید کودکان و نوجوانان به شرکت در گروه‌های مجازی بسیار مشکل است.